Dierlijke uitdagingen overwinnen
In ovo geslachtsbepaling: een ethische doorbraak in de eierindustrie
Innovatieve in ovo seksetechnologieën transformeren de eierindustrie door het doden van mannelijke kuikens overbodig te maken. De geavanceerde Respeggt-technologie identificeert het geslacht van kuikens al op dag 9 na bevruchting, waardoor het uitbroeden en doden van mannelijke kuikens overbodig wordt. Ondanks initiële weerstand bewijzen succesvolle implementaties en wettelijke maatregelen in Frankrijk en Duitsland de haalbaarheid van deze methode. Door de geboorte van ongeveer 65.000 mannelijke kuikens per dag te voorkomen, biedt deze technologie een ethische en efficiënte oplossing die het aantal gedode kuikens in Vlaanderen drastisch reduceert.
De vergeten welzijnsproblemen van eendagshaantjes
In de Vlaamse eierindustrie worden jaarlijks ongeveer 24 miljoen mannelijke kuikens kort na de geboorte vergast. Hun lot is bezegeld door hun onvermogen om eieren te leggen, waardoor ze economisch overbodig worden geacht.[1]
Welzijnsproblemen tijdens het seksen
Zelfs in hun korte leven worden deze kuikens geconfronteerd met aanzienlijke welzijnsproblemen. Hun eerste en enige dag in de broederij is gevuld met stress door:
- Temperatuurschommelingen
- Lawaai
- Ruwe behandeling tijdens het seksen
- Opeengepakt zitten op transportbanden.[2]
Het handmatig seksen kan stress en verwondingen veroorzaken. Bovendien dragen de snelle beweging van transportbanden en vallen van hoogtes tussen 7 en 55 cm bij aan hun stress.[3][4]
Kuikens op een transportband [5]
Welzijnsproblemen tijdens het vergassen
Eendagskuikens worden blootgesteld aan vergassing met koolstofdioxide, wat leidt tot verstikking. Dit proces veroorzaakt:
- Pijn
- Angst
- Ademhalingsmoeilijkheden.[6]
Bij pluimvee resulteert CO2-blootstelling in irritatie van slijmvliezen, brandende ogen en een verstikkend gevoel.[7]
Ineffectieve wetgeving
Hoewel de Vlaamse Codex Dierenwelzijn in principe het doden van eendagskuikens verbiedt, wordt dit verbod pas gehandhaafd wanneer de Vlaamse Regering bepaalt dat het seksen van kuikens in het ei op de 12e dag na incubatie haalbaar is.
De Memorie van toelichting noemt verschillende redenen waarom het momenteel niet mogelijk zou zijn om het doden van eendagskuikens te beëindigen:
“Er zijn momenteel vier technieken voor in ovo geslachtsbepaling: DNA-analyse, hormonale bepalingen (met en zonder massaspectrometrie), nabij-infraroodspectroscopie, en genetische manipulatie. Deze methoden kennen echter beperkingen die grootschalige toepassing belemmeren. Ze zijn niet universeel toepasbaar, leveren vaak onduidelijke resultaten, hebben lange analysetijden, werken alleen in late incubatiestadia, en zijn economisch nog niet haalbaar.”
Er bestaat echter aanzienlijke twijfel over de juistheid van deze argumenten.
Innovatieve technologie maakt een einde aan kuikendoding: De Respeggt-methode en andere doorbraken
In werkelijkheid zijn er geen obstakels om in-ovo geslachtsbepalingsmethoden breed te implementeren. De Respeggt-methode, een geavanceerde en praktisch toepasbare techniek, voor geslachtsbepaling, is al beschikbaar. Het proces verloopt als volgt: [8]
- Controle van eibevruchting op dag 9 na incubatie
- Creatie van een minuscule opening in de eierschaal met een precisielaser
- Extractie van een kleine hoeveelheid amnionvloeistof
- Test op estron sulfaat (vrouwelijk hormoon) – blauwe verkleuring duidt op vrouwelijk ei. Mannelijke eieren worden apart gehouden om uitbroeden te voorkomen.
De argumenten in de Vlaamse wetgeving voor uitstel van een verbod op kuikendoding zijn weerlegbaar:
- Universele toepasbaarheid: Respeggt werkt voor zowel witte als bruine eieren
- Hoge nauwkeurigheid: Respeggt en PlantEgg bereiken meer dan 98% precisie [9]
- Efficiëntie: de Respeggt-machine kan de jaarlijkse 47 miljoen Belgische eieren verwerken.[10]
- Vroege toepassing: Respeggt is veilig toepasbaar op dag negen, [11] ruim voor het begin van neurale activiteit.[12]
- Economische haalbaarheid: adoptie door Bio-Planet en Sodexo [13] met slechts 1-3 cent extra kosten per ei.[14]
Gezien deze feiten is brede adoptie van in-ovo gesekste eieren door retailers en dienstverleners haalbaar. Internationaal erkennen landen als Frankrijk[15] en Duitsland[16] de haalbaarheid, met een verbod op het doden van eendagskuikens sinds 2022. Een onmiddelijk verbod op kuikendoding voor consumptie-eieren is gerechtvaardigd, aangezien de Resepeggt-methode al voldoet aan de Vlaamse wettelijke eisen.
Potentiële impact: een optimale realiteit voor mannelijke kuikens
65.000 dieren
65.000 mannelijke kuikens
__
Door de toepassing van innovatieve in-ovo seksbepalingstechnologieën, zoals de Respeggt-methode, kan het doden van eendagshaantjes worden beëindigd. Deze aanpak voorkomt de geboorte van ongeveer 65.000 mannelijke kuikens per dag in Vlaanderen. In plaats van uit te komen en vervolgens gedood te worden, zullen deze kuikens simpelweg niet geboren worden. Dit resulteert in een drastische vermindering van het aantal jaarlijks gedode kuikens, wat een significante verbetering is voor dierenwelzijn in de pluimvee-industrie.
[1] Volgens de meest recente cijfers uit 2021 werden in Vlaanderen 23,63 miljoen eendagshaantjes gedood. Deze informatie komt uit een vraag om uitleg van Meyrem Almaci aan Minister Ben Weyts, besproken tijdens de vergadering van de Commissie voor Dierenwelzijn op 7 december 2022 (nr. 670 (2022-2023)).
[2] K. Schwean-Lardner, ‘The Effects of Hatchery Practices on the Welfare of Poultry’ (2018) Advances in Poultry Welfare, 29.
[3] Ibid. 35.
[4] Voorbeeld: Bedrijfsvideo van een broederij, GeoTech HD, Moderne kippenbroederij, Modern Chicken Hatchery Technology, Poultry Slaughter & Processing Plant, Farming Highest Efficiency, www.youtube.com/watch?v=QnHjj95J0Hk.
[5] Kuikens op een transportband, Luis Tato / HIDDEN / We Animals Media.
[6] EFSA, Wetenschappelijk advies, Killing for Purposes other than Slaughter: Poultry https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.2903/j.efsa.2019.5850 , 67, Figuur 14.
[7] J. Hänsch, ‘Ondersteuning bij verdoving en vleeskwaliteit bij slachtkalkoenen na verdoving met koolstofdioxide en met toevoeging van argon’ (2009) Universiteit Hannover, Faculteit Diergeneeskunde, 12. (Oorspronkelijke taal: Duits)
[8] Meer informatie over de Respeggt-technologie is te vinden op www.respeggt.com/technology
[9] Ibid.
[10] De Respeggt-methode voor geslachtsbepaling in eieren is zowel efficiënt als snel. Met een analysetijd van maximaal 30 minuten per ei heeft deze methode geen negatieve invloed op de commerciële leghennenkweek. Dit komt door de mogelijkheid om grote hoeveelheden eieren gelijktijdig te testen. Elke Respeggt-machine kan 3.000 eieren per uur verwerken.
De commerciële haalbaarheid van deze methode wordt ondersteund door parallelle hormoonanalyses. Bij een werkschema van 16 uur per dag, 5 dagen per week., kan een enkele machine jaarlijks 12 miljoen eieren testen. Gezien de jaarlijkse behoefte van 47 miljoen te seksen eieren in Vlaanderen, zouden slechts vier Respeggt-machines volstaan om aan deze vraag te voldoen.
Deze informatie is verkregen tijdens een telefoongesprek met Martijn Haarman, Algemeen Directeur (CEO) van Respeggt, op 22 maart 2024.
[11] Naast Respeggt beweren vier andere in-ovo seksende bedrijven – PlantEgg, InOvo, AAT en Orbem – dat hun technologie effectief is voor gebruik 12 dagen na incubatie.
[12] Samenvattend tonen de onderzoeksresultaten het volgende aan: **
- Vanaf ED16 (en bij sommige dieren vanaf ED15) zijn er duidelijke cardiovasculaire reacties op mechanische prikkels waarneembaar.
- Tussen ED15 en ED18 vertonen embryo’s significante gedragsreacties op mechanische prikkels.
- Vanaf ED15 kan sensorische transmissie (nociceptie) niet worden uitgesloten, en vanaf ED16 wordt dit als waarschijnlijk beschouwd.
- Vanaf ED13 is er meetbare hersenactiviteit (EEG) aanwezig, wat suggereert dat de mogelijkheid om pijn te ervaren vanaf dit punt bestaat.
- Tot ED12 lijkt de verwerking van pijnprikkels in de hersenen niet mogelijk te zijn.’ (originele tekst in het Nederlands)
[13] Mariska Bloemberg-Van Der Hulst, ‘Bio-Planet verkoopt alleen nog eieren uit productie zonder eendagshaantjes’ (Nieuwsartikel, 26 april 2022) en Sodexo, ‘Sodexo België, leider in duurzame voeding, koopt nu alleen nog in bij eierproducenten die het dierenwelzijn respecteren’ (Nieuwsartikel, 28 november 2023).
[14] Volgens Uphoff, Chief Operating Officer van Respeggt GmbH, kost het toepassen van de Respeggt-technologie minder dan 1 cent per ei. Eventuele extra kosten van 1 of 2 cent zijn toe te schrijven aan marges en logistieke kosten in de toeleveringsketen.
[15] In Frankrijk is op 5 februari 2022 het Decreet nr. 2022-137 in werking getreden. Dit decreet verbiedt het doden van kuikens van de soort Gallus gallus bestemd voor de productie van consumptie-eieren en regelt de bescherming van dieren bij slacht buiten slachthuizen. (Oorspronkelijke bron in het Frans)
[16] In Duitsland is op 18 juni 2021 de Wet tot wijziging van de Dierenwelzijnswet aangenomen, die een verbod op kuikendoding instelt. (Oorspronkelijke bron in het Duits).